Waarom circulair bouwen de nieuwe industriestandaard wordt

Wat is circulair bouwen?

“Circulair bouwen betekent dat je er bewust voor kiest om te werken met materiaal gemaakt uit lokale grondstoffen en restproducten,” legt Kristof uit. “Aan het einde van de cyclus kies je er ook voor om die materialen zorgvuldig te sorteren en recycleren – zo is de cirkel rond. Het resultaat? Dezelfde bouwkwaliteit, maar met minder vervuiling en verspilling.

Ontmanteling oude Allianz kantoren in Brussel

Is het materiaal dat je verzamelde niet (her)bruikbaar? Dan is de beste optie verbranding – maar dan wel op een duurzame manier. Niet-kwalitatief resthout verbranden is een uitstekende bron van groene energie, die op haar beurt weer het productieproces voedt.”

Circulariteit bij UNILIN Panels UNILIN Panels is al ruim 60 jaar aanhanger van het circulaire principe. “Ons plaatmateriaal is vandaag 100% vervaardigd uit reststromen van hout. Sloopafval, duurzaam bosbeheer … allemaal dragen ze bij tot onze hoogwaardige producten,” legt Kristof uit. “Wat niet bruikbaar is, verbranden we in onze eigen energiecentrale. De stoom die we daar produceren, gebruiken we in onze productieprocessen en om stroom op te wekken. Die stroom gaat ook deels naar onze productieprocessen, die daarmee volledig op zelf opgewekte, groene energie draaien. De rest gaat op het net.” Leer meer over de circulaire aanpak van UNILIN Panels >

Een beproefd concept in een nieuw jasje

Circulair bouwen is de way to go: zoveel is duidelijk. Waarom springt de hele bouwsector dan nog niet op de kar? Volgens Sven is dat proces momenteel aan de gang, maar moet het nog rijpen: “Selectieve sloop, waarbij we bepaalde materialen hergebruiken, is op zich niet nieuw. Bij steenachtig materiaal is dit al 40 jaar de normale gang van zaken. Maar de aanpak doortrekken naar andere materialen zoals hout of glas, is wél vernieuwend. En dat zien we nu steeds vaker.

Maar er is ook een keerzijde van de medaille: net omdat de aanpak nog niet is ingeburgerd, botsen we vaak op limieten of onredelijke verwachtingen van het systeem. Sector en overheid zijn nog samen op zoek naar de beste manier om circulair bouwen realistisch, nuttig en de moeite waard te maken.”

Hoe beter we onze partners informeren, hoe meer ingang de circulaire aanpak vindt. Het collectief besef groeit: zo kan het niet verder.

- Sven De Meuter

“We beginnen als maatschappij te beseffen dat het zo niet verder kan,” gaat Sven verder. “We moeten onze manier van werken aanpassen. Dat heeft de industrie door de jaren heen ook steeds gedaan: de erfgoedwetgeving en de verplichting van archeologisch onderzoek in Vlaanderen zijn een goed voorbeeld van hoe we steeds bewuster omgaan met bouwprojecten. Ook daar was een periode van aanpassing nodig – volgens mij is die periode nu ook aangebroken voor circulair bouwen. Daarom zetten we ook sterk in op het correct informeren van onze partners: we merken dat er een grote bereidwilligheid is bij de mensen op de werf, als ze weten welke impact hun sorteerwerk heeft.”

Alles staat of valt met een goede inventarisatie van het te slopen gebouw

De uitdagingen van circulair bouwen

De bouwondernemer die circulair wil werken, botst niet alleen op de groeipijnen van de circulaire regelgeving. Wie kiest voor een circulaire aanpak, staat vaak nog voor een reeks andere uitdagingen.

1. Onvoldoende tijd voor inventarisering

“Alles staat of valt eigenlijk met een goede inventarisering van het te slopen gebouw,” legt Sven uit. “Maar net daar wringt het schoentje: vaak is er gewoon niet genoeg tijd om zo’n inventarisering uit te voeren. Sloopwerken gebeuren meestal in onderaanneming. Dat betekent dat we pas helemaal op het einde van het proces betrokken worden, eens alles in een stroomversnelling zit en het vooruit moet gaan. Het project dan nog 2 maanden uitstellen om een goede inventaris op te stellen, is vaak geen optie.

Gelukkig is er beterschap op komst: in Vlaanderen is inventarisering voor grote werven sinds enkele jaren verplicht, en ook Nederland heeft hier met de pre-sloopinventaris duidelijke regels rond. We hopen dat Brussel en Wallonië snel volgen.”

Een goede inventarisering van het te slopen gebouw is cruciaal om circulair te werken, maar vaak is er niet genoeg tijd.

- Sven De Meuter

2. Extra kosten

Ook het kostenplaatje vormt soms een struikelblok, merkt Sven. “Vroeger bestonden gebouwen vooral uit basisproducten en waren er meer waardevolle recuperatiematerialen, zoals marmer blauwe steen of lambriseringen. Tegenwoordig bevatten de recentere gebouwen vooral minder waardevolle afvalstromen zoals valse plafonds, binnenmuren, vloer- en wandbekledingen. Selectief slopen voor deze categorie van producten drijft vaak de prijs van een project op. Daarom wordt er nog te vaak gekozen om alles te verbranden in de dichtstbijzijnde verbrandingsoven.”

“En net daarom zetten we in op informeren en bewustmaken van iedereen in de industrie,” vult Kristof aan. “Architecten, bouwheren, aannemers … hoe meer mensen beseffen welke impact circulair bouwen heeft op onze maatschappij en planeet, hoe minder die meerkost een issue wordt. Sterker nog: niét circulair werken zal binnen enkele jaren not done zijn.”

Niet circulair werken zal binnen enkele jaren not done zijn.

- Kristof Van Hoye

3. De logistieke puzzel

Last but not least: ook op logistiek vlak heeft een circulaire aanpak wel wat voeten in de aarde. Op een werf zelf is de ruimte beperkt, dus eens gesorteerd moet het materiaal zo snel mogelijk worden afgevoerd naar een aparte opslagplaats. Van daar vertrekken de containers dan naar UNILIN Panels of een ander verwerkingspunt. Kristof: “De grootste efficiëntiewinst zit aan de bron: hoe zuiverder het materiaal dat uit de sloop wordt gehaald, hoe minder stappen nodig zijn doorheen de keten. Maar dat vraagt inderdaad wel wat logistieke set-up én heldere communicatie tussen alle partijen.”

Plaatmateriaal afkomstig uit wanden of meubels wordt gerecupereerd

De voordelen van circulair bouwen

Desalniettemin geloven zowel Kristof als Sven dat circulair bouwen de toekomst is. “We moeten met z’n allen op zoek naar duurzame oplossingen om onze business te behouden en te versterken, dat staat als een paal boven water,” vindt Sven. “Circulariteit biedt die kans én levert bovendien extra voordelen op. Het is uiteraard een hele verbetering qua impact op het milieu, maar het zorgt bijvoorbeeld ook voor nieuwe en sterkere partnerships tussen like-minded partijen.”

Kristof: “Een ander voordeel: de druk op het ontginnen van eindige resources verlaagt. In plaats van steeds verder te moeten kijken voor een mogelijke bron van hout, haalt UNILIN Panels nu 100% van zijn grondstoffen uit herwonnen hout dat relatief dichtbij gesourcet wordt. Dat haalt de druk voor een groot deel van de ketel.”

Meer weten over de circulaire aanpak van UNILIN Panels? Ontdek er alles over en #JoinTheCircle!

Andere interessante artikels:

• Sustainability als nieuwe norm?
• Colruyt Group en Unilin Panels maken de cirkel rond
• Inntel Hotels gaat circulair

 

Terug naar blog